Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Κανονισμού 2075/00, σε περιοχές στις οποίες οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις αντιμετωπίζουν ιδιαιτέρως σοβαρά προβλήματα λόγω του μικρού τους μεγέθους, τα Κράτη μέλη μπορούν, μέχρι την 31.12.02 και για μια περίοδο τριών ετών από την ημερομηνία της απόφασης επιχορήγησης, να ενισχύουν επενδύσεις ύψους έως 25.000 ευρώ που αποβλέπουν στην ικανοποίηση των προϋποθέσεων του άρθρου 5 του Κανονισμού 1257/99, όπως τροποποιήθηκε από τον 1783/2003 (βιωσιμότητα, ελάχιστες περιβαλλοντικές απαιτήσεις, υγιεινή και καλή διαβίωση των ζώων, επαρκή επαγγελματικά προσόντα των αγροτών).

Η παρέκκλιση αυτή θα εφαρμοσθεί στις ορεινές περιοχές, στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις που δεν πληρούν τα κριτήρια οικονομικής βιωσιμότητας όπως αυτά καθορίζονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Οι δικαιούχοι, τα κριτήρια επιλογής, τα ποσά και τα ποσοστά ενίσχυσης ορίζονται ως εξής:

Ι.   Καθεστώς ενισχύσεων για την ενθάρρυνση των επενδύσεων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Α)  Δικαιούχοι

Δικαιούχοι του καθεστώτος μπορούν να κριθούν γεωργοί, φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα και συνεργαζόμενες εκμεταλλεύσεις, εφόσον:

1.         Διαθέτουν επαρκή επαγγελματική ικανότητα

2.         Είναι κάτοχοι και αρχηγοί γεωργικής εκμετάλλευσης, η οποία πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Το σύνολό της βρίσκεται εντός των ορίων της ευρύτερης περιοχής της εκμετάλλευσης
• Κατέχει την ακόλουθη οικονομική θέση με βάση τα κριτήρια οικονομικής βιωσιμότητας που θα οριστούν στο συμπλήρωμα προγραμματισμού: 
• Φθίνουσα γεωργική εκμετάλλευση με προοπτικές ανάκαμψης
• Εν δυνάμει βιώσιμη γεωργική εκμετάλλευση
• Η γεωργική εκμετάλλευση στην οποία θα πραγματοποιηθούν επενδύσεις (την ημερομηνία ένταξης του Δικαιούχου στο καθεστώς) θα πρέπει να πληρεί τις ελάχιστες προϋποθέσεις (ελάχιστα πρότυπα) σχετικά με το περιβάλλον, την υγειινή και καλή διαβίωση των ζώων (σε περίπτωση που δευτερευόντως η επένδυση αφορά και ζωική παραγωγή), τα οποία θα οριστούν στο Συμπλήρωμα Πρoγραμματισμού.

3.         Στα πλαίσια επενδυτικού σχεδίου προγραμματίζουν και υλοποιούν μετά την έγκρισή του επενδύσεις, οι οποίες πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Επιδιώκουν έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους στόχους:
• Μείωση του κόστους παραγωγής
• Βελτίωση ή και αναδιάρθρωση της παραγωγής
• Βελτίωση της ποιότητας
• Διαφύλαξη και βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος. 
• Προώθηση της πολυαπασχόλησης.

Στην περίπτωση θέσπισης νέων ελαχίστων προϋποθέσεων (νεοεισαχθέντα ελάχιστα πρότυπα) για το περιβάλλον, την υγειινή και καλή διαβίωση των ζώων, οι επενδύσεις πραγματοποιούνται με σκοπό τη συμμόρφωση με αυτές τις προϋποθέσεις. Σε αυτήν την περίπτωση είναι δυνατόν να χορηγείται ενίσχυση και να προβλέπεται περίοδος χάριτος για τη συμμόρφωση με τα νέα αυτά πρότυπα μέχρι το τέλος της επενδυτικής περιόδου.

•  Η υλοποίησή τους θα συμβάλλει κατά περίπτωση στη βελτίωση των κριτηρίων οικονομικής βιωσιμότητας της εκμετάλλευσης και στη συμμόρφωσή της στις απαιτήσεις που θεσπίζονται κάθε φορά για το περιβάλλον, την υγιεινή και καλή διαβίωση των ζώων, πέραν των απαιτουμένων ελαχίστων.
• Από την υλοποίησή τους δε θα επέλθει αύξηση της παραγωγής προϊόντων, τα οποία δε βρίσκουν κανονικές διεξόδους διάθεσης στην αγορά.

Κανονικοί διέξοδοι στην αγορά

Γενικά οι ενισχύσεις, στα πλαίσια του παρόντος καθεστώτος, μπορούν να χορηγηθούν σε επενδύσεις που δεν οδηγούν σε μια αύξηση της παραγωγής. Ωστόσο είναι δυνατόν να δοθούν ενισχύσεις για επενδύσεις που στοχεύουν στην αύξηση της παραγωγής, όπου υπάρχουν κανονικές διέξοδοι για τη διάθεσή της. Τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι:

• Τα βιολογικά προϊόντα
• Τα προϊόντα προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης
• Τα προϊόντα τα οποία πιστοποιούνται με βάση διεθνώς αναγνωρισμένες προδιαγραφές και πρότυπα
• Τα προϊόντα που παράγονται από προωθούμενα είδη ή ποικιλίες όπως αυτά καθορίζονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης της εσωτερικής και διεθνούς αγοράς, τόσο για νωπή χρήση όσο και για πρώτη ύλη για την μεταποίηση, καθώς και σε εκείνα, που στα πλαίσια ειδικής τομεακής ή χωρικής μελέτης - έρευνας αγοράς που θα πραγματοποιείται για λογαριασμό του Υπουργείου Γεωργίας ή της Περιφέρειας δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα διάθεσης.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να τηρούνται οι τομεακοί περιορισμοί και απαγορεύσεις που απορρέουν από την Εθνική και Κοινοτική νομοθεσία.

Συμβατότητα και συνοχή (άρθρο 37 παρ. 3, δεύτερο εδάφιο, πρώτη παύλα)

Δεν ενισχύονται επενδύσεις, οι οποίες έχουν ενισχυθεί ή προβλέπεται η ενίσχυσή τους στα πλαίσια των Κ.Ο.Α

Ειδικότερα στον τομέα φρούτων και λαχανικών δε χορηγείται καμία ενίσχυση, στα πλαίσια του παρόντος καθεστώτος, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Σε μέτρα που εφαρμόζονται από οργάνωση παραγωγών αναγνωρισμένη από την Κ.Ο.Α φρούτων και λαχανικών.
• Σε μέτρα που εφαρμόζονται από ατομικές εκμεταλλεύσεις που ανήκουν ή όχι σε οργάνωση παραγωγών αναγνωρισμένη από την Κ.Ο.Α φρούτων και λαχανικών, εφόσον τα μέτρα αυτά έχουν συλλογική διάσταση.
• Στην περίπτωση που τα ανωτέρω μέτρα δεν έχουν συλλογική διάσταση δύνανται να ενισχυθούν στα πλαίσια του παρόντος καθεστώτος μεμονωμένοι παραγωγοί είτε ανήκουν είτε όχι στην οργάνωση παραγωγών μόνο εφόσον:
• Η ενίσχυση δεν αντιτίθεται ή δεν αποδυναμώνει τη στρατηγική των οργανώσεων παραγωγών, και σε περίπτωση που οι παραγωγοί είναι μέλη αναγνωρισμένης ΟΠ, έχουν τη ρητή εξουσιοδότηση της τελευταίας.
• Δεν υπάρχει δυνατότητα ενίσχυσης του ίδιου μέτρου και της ίδιας κατηγορίας δικαιούχων από άλλη πηγή.

Β)  Ύψος ενίσχυσης

Η ενίσχυση χορηγείται με τη μορφή επιδότησης κεφαλαίου και το ύψος της υπολογίζεται κατά περίπτωση δικαιούχου ως ποσοστό των επιλέξιμων δαπανών ως ακολούθως:

• Επιλέξιμες δαπάνες

Το μέγιστο ύψος δαπανών που μπορεί να ληφθεί υπόψη στους υπολογισμούς δύναται να φθάσει:

• Κατά περίπτωση επένδυσης τα ποσά που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας 
• Ανά Μονάδα Ανθρώπινης Εργασίας (Μ.Α.Ε) τα 150.000 EURO 
• Ανά εκμετάλλευση φυσικού προσώπου τα 225.000 EURO
• Ανά εκμετάλλευση νομικού προσώπου και Συνεργαζόμενης εκμετάλλευσης τα 600.000 EURO

Τα ανωτέρω ποσά σε ειδικές περιπτώσεις αρκούντως αιτιολογημένες, δύνανται να τροποποιούνται με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας μετά από πρόταση της Επιτροπής Παρακολούθησης (Ε.Π).

ΙI. Καθεστώς ενισχύσεων σε μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Το καθεστώς δύναται να εφαρμοσθεί σε μικρές  γεωργικές εκμεταλλεύσεις των οποίων ο κάτοχός τους είναι μόνιμος κάτοικος  ορεινών περιοχών  για επενδύσεις κυρίως στην φυτική παραγωγή (όπως ορίζεται και στην ανωτέρω περίπτωση Ι)

Στόχος

Το καθεστώς αποσκοπεί στην δημιουργία των προϋποθέσεων, στα πλαίσια των οποίων οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα αποκτήσουν:

• Ενδείξεις οικονομικής βιωσιμότητας, δηλαδή η γεωργική εκμετάλλευση θα αποκτήσει τουλάχιστο τα κριτήρια της φθίνουσας γεωργικής εκμετάλλευσης με ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης
• Τις ελάχιστες προϋποθέσεις σχετικά με το περιβάλλον την υγιεινή και καλή διαβίωση των ζώων
• Ο κάτοχος της  να αποκτήσει επαρκή επαγγελματική ικανότητα.

Οι ανωτέρω στόχοι θα πρέπει να επιτευχθούν το αργότερο σε τρία έτη από την ημερομηνία έγκρισης του Σχεδίου Βελτίωσης.

Δικαιούχοι

Μπορούν να κριθούν φυσικά πρόσωπα, από 40-52 ετών, που πληρούν τις προϋποθέσεις όπως αυτές ορίζονται στο καθεστώς ενισχύσεων για την ενθάρρυνση των επενδύσεων στις γεωργικές εκμ/σεις, οι οποίες εμφανίζουν ενδείξεις οικονομικής βιωσιμότητας.

Δ) Ποσά και ποσοστά ενίσχυσης

Ύψος επιλέξιμων δαπανών

Το μέγιστο ύψος δαπανών που μπορεί να ληφθεί υπόψη στους υπολογισμούς δύναται να φθάσει:

• Κατά περίπτωση επένδυσης τα ποσά που ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας.
• Ανά εκμετάλλευση τα 25.000 EURO

Ποσοστά ενίσχυσης επιλέξιμων δαπανών

Το ποσοστό ενίσχυσης θα είναι έως 50%.

Κώδικες ορθής γεωργικής Πρακτικής

Γεωργία

• Οι παραγωγοί υποχρεούνται να εφαρμόζουν προγράμματα αμειψισποράς, στα οποία η κύρια καλλιέργειά τους θ’ αντικαθίσταται, στη μεν περίπτωση των σιτηρών από βελτιωτικές του εδάφους καλλιέργειες, άπαξ της τετραετίας (π.χ. ψυχανθή), στη δε περίπτωση των ψυχανθών από σιτηρά άπαξ της τετραετίας.
• Στην καλλιέργεια σιτηρών θα εφαρμόζεται μηδενική ποσότητα αζώτου κατά τη βασική λίπανση. Μέγιστη ποσότητα λίπανσης 140 χλγ. N/HA. Το λίπασμα θα εφαρμόζεται σε δύο δόσεις στο τέλος του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης (Φεβρουάριος - Μάρτιος).
• Σε όξινα εδάφη δε θα εφαρμόζονται αμμωνιακά λιπάσματα, πλην ασβεστούχου νιτρικής αμμωνίας.
• Σε επικλινείς εκτάσεις (κλίση άνω του 6%) :
• Η άρση και γενικότερα η καλλιέργεια του εδάφους θα γίνεται κατά τις ισοϋψείς. Εναλλακτικά η καλλιέργεια μπορεί να γίνει με τη δημιουργία σταθερών ακαλλιέργητων λωρίδων, οι οποίες λειτουργούν ως ζώνες ανάσχεσης και οι οποίες καλύπτονται από αυτοφυή βλάστηση. Οι ζώνες ανάσχεσης έχουν πλάτος 2 έως 4 μέτρα ανάλογα με την κλίση του εδάφους.
• Δεν επιτρέπεται η βαθεία άροση, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων καταπολέμησης βαθύρριζων ζιζανίων, κατόπιν αδείας της Δ/νσης Γεωργίας.
• Δεν επιτρέπεται η καύση υπολειμμάτων καλλιεργειών (καλαμιάς). Ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες θα ακολουθείται η εξής διαχείριση:
• Βόσκηση της καλαμιάς και ενσωμάτωση στο έδαφος των υπολειμμάτων μετά τη βόσκηση.
• Άμεση ενσωμάτωσή τους στο έδαφος
• Κοπή, κάλυψη του εδάφους με τα υπολείμματα (mulching) και ενσωμάτωσή τους στο έδαφος την επόμενη άνοιξη.
• Ομοίως δεν επιτρέπεται η καύση των υπολειμμάτων σε απόσταση μικρότερη από 500 m από δάση και οικολογικά ευαίσθητες περιοχές.
• Δεν επιτρέπεται η εφαρμογή λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων σε απόσταση 2m από επιφανειακά νερά και από τα όρια οικοτόπων του Δικτύου Φύση 2000.