|
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα |
|
|
|
Ενδο-περιφερειακές ανισότητες. Διαχρονική εξέλιξη - εκτίμηση τάσεων |
| | Διανομαρχιακές ανισότητες | | Αστικά Κέντρα | | Ορεινός χώρος | | Διανομαρχιακές ανισότητες | Οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας χαρακτηρίζονται από την κυριαρχία της Θεσσαλονίκης, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας μετά την Πρωτεύουσα και πόλος ανάπτυξης της Βόρειας Ελλάδας. Νομοί | κ.κ. ΑΕΠ (Χώρα=100) | % ΑΕΠ | % Πληθυσμού | % Αστικού Πληθυσμού | % Συνολικής Απασχόλησης Δευτερογενή Τομέα | % Συνολικής Απασχόλησης Τριτογενή Τομέα | | 1989 | 1994 | 1989 | 1994 | 1991 | 1996 | 1981 | 1991 | 1981 | 1991 | 1981 | 1991 | Σερρών | 78,8 | 82,2 | 9,27 | 8,33 | 11,3 | 11,2 | 5,0 | 5,2 | 7,6 | 8,2 | 8,6 | 8,5 | Θες/νίκης | 100,0 | 104,4 | 57,94 | 58,05 | 55,4 | 54,6 | 77,3 | 76,8 | 66,1 | 64,5 | 68,4 | 66,4 | Χαλκιδικής | 104,4 | 86,3 | 5,61 | 5,37 | 5,5 | 6,1 | 0,0 | 0,0 | 4,6 | 5,0 | 3,7 | 4,6 | Κιλκίς | 95,2 | 101,0 | 4,64 | 4,89 | 4,8 | 4,7 | 1,3 | 1,3 | 4,1 | 4,8 | 3,3 | 3,5 | Πέλλας | 93,9 | 94,1 | 7,93 | 7,82 | 8,1 | 8,2 | 4,5 | 4,4 | 5,5 | 5,3 | 5,1 | 5,2 | Ημαθίας | 102,6 | 99,4 | 8,75 | 8,33 | 8,2 | 8,2 | 7,7 | 7,4 | 7,1 | 6,9 | 6,1 | 6,2 | Πιερίας | 83,8 | 83,7 | 5,83 | 6 | 6,8 | 7,0 | 4,2 | 4,8 | 5,1 | 5,4 | 4,7 | 5,6 |
Από την διαχρονική εξέλιξη των βασικών δεικτών, παρατηρείται μία πολύ μικρή αύξηση των διανομαρχιακών ανισοτήτων. Συγκεκριμένα, από τον υπολογισμό του Συντελεστή Μεταβλητότητας της κατανομής του ΑΕΠ κατά νομό για τα έτη 1989-94, φαίνεται μικρή άνοδος των ανισοτήτων (ο συντελεστής από το 125,26% που ήταν το 1989 αυξήθηκε στο 125,56% το 1994). Η άνοδος αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ενίσχυση της σχετικής θέσης του Νομού Θεσσαλονίκης. Σχετικά με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ η Θεσσαλονίκη φαίνεται να ενισχύεται ξεπερνώντας και το μέσο όρο της Χώρας. Όπως προκύπτει από τους υπόλοιπους δείκτες, η κυριαρχία της Θεσσαλονίκης φαίνεται να μειώνεται. Πέρα από τις διανομαρχιακές ανισότητες, υφίστανται έντονες ενδονομαρχιακές ανισότητες με κύριο χαρακτηριστικό την υποβάθμιση και απομόνωση των ορεινών και των εσωτερικών ζωνών. | Αστικά Κέντρα | Ο αστικός πληθυσμός της Κεντρικής Μακεδονίας καταλαμβάνει το 57% του συνολικού πληθυσμού της Περιφέρειας, με κυρίαρχο το αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης που είναι το δεύτερο σε μέγεθος αστικό κέντρο της χώρας μετά την Αθήνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 1991 ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει πληθυσμό 384.000 κατοίκους, ενώ το Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης συγκεντρώνει 749.048 κατοίκους. Πέρα από τη Θεσσαλονίκη, υπάρχουν και άλλα σημαντικά αστικά κέντρα στην Περιφέρεια, όπως οι Σέρρες (50.390 κατ.), η Κατερίνη (45.281 κατ.), η Βέροια (38.713 κατ.), τα Γιαννιτσά (25.392 κατ.), η Νάουσα (20.279 κατ.), η Έδεσσα (17.659 κατ.), το Κιλκίς (13.128 κατ.). Πρέπει να τονισθεί βέβαια ότι σε σχέση με τον πραγματικό πληθυσμό των αστικών κέντρων υπάρχει υποεκτίμηση για δύο βασικούς λόγους που αφορούν την μετακίνηση ατόμων κατά την διενέργεια των απογραφών από τον τόπο κατοικίας στον τόπο καταγωγής, καθώς και την κατοικία γύρω από τα αστικά κέντρα, που ενισχύουν τον πραγματικό πληθυσμό των αστικών κέντρων. Για την αξιοποίηση των αστικών κέντρων στην αναπτυξιακή διαδικασία, απαιτείται ο σαφής προσδιορισμός του αναπτυξιακού τους ρόλου, η ενίσχυση των επιχειρηματικών και των αναπτυξιακών υποδομών τους, καθώς και η ενίσχυση των αστικών υπερδομών και υποδομών που αφορούν την επισήμανση της ταυτότητας της πόλης, την ποιότητα κατοικίας, την προστασία και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος, την κυκλοφορία και την στάθμευση των οχημάτων, την ανάπλαση και ανάδειξη αστικών περιοχών, ιστορικών κέντρων κ.λ.π., τις υπηρεσίες εκπαίδευσης - υγείας - πρόνοιας, την προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Τέλος, για κάθε Αστικό Κέντρο πρέπει να αναδειχθούν και να ενισχυθούν οι "Προωθητικές Δραστηριότητες" που δημιουργούν σημαντική αναπτυξιακή δυναμική στην πόλη, προσελκύουν και συντηρούν συμπληρωματικές δραστηριότητες και αναβαθμίζουν του αναπτυξιακό περιβάλλον. | Αναπτυξιακός Ρόλος | Επιχειρηματικές και Αναπτυξιακές Υποδομές | Προωθητικές Δραστηριότητες | Μητροπολιτικό Κέντρο | Θεσσαλονίκη | Εθνικός Πόλος Ανάπτυξης Μητροπολιτικό Βαλκανικό Κέντρο Πόλος Διακρατικής Συνεργασίας και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης Διοικητικό και Πολιτιστικό Κέντρο Πόλος Παρευξείνιας Συνεργασίας Πόλος Θαλάσσιου Μετώπου Κόμβος Διευρωπαϊκών Δικτύων | Αεροδρόμιο ΠΑΘΕ Εγνατία Οδός Σιδηροδρομικό Δίκτυο: Κάθετες συνδέσεις με τη Βαλκανική | Ανώτατη Εκπαίδευση Τεχνολογική Έρευνα και Ανάπτυξη Χρηματο-οικονομικές Υπηρεσίες Διεθνές Εμπόριο Διεθνείς Μεταφορές Βιομηχανία-Βιοτεχνία Πολιτισμός - Τουρισμός | Λοιπά Κέντρα | Σέρρες | Νομαρχιακό Κέντρο Ανάπτυξης Κέντρο Διασυνοριακής Συνεργασίας | Β.Ε.Π.Ε. Φυσικό Αέριο Σύνδεση με κύριους οδικούς άξονες Σιδηροδρομικό Δίκτυο | Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Υπηρεσίες προς Αγροτικές Δραστηριότητες Μεταφορές Εμπόριο | Κατερίνη | Νομαρχιακό Κέντρο Ανάπτυξης | Σύνδεση με ΠΑΘΕ Φυσικό Αέριο Σιδηροδρομικό Δίκτυο | Μεταποίηση Εμπόριο Υπηρεσίες προς Αγροτ. Δραστηριότητες Τουρισμός | Βέροια | Νομαρχιακό Κέντρο Ανάπτυξης | Σύνδεση με κύριους οδικούς άξονες Σιδηροδρομικό Δίκτυο | Υπηρεσίες προς τις Αγροτικές Δραστηριότητες Μεταποίηση Μεταφορές - Εμπόριο | Γιαννιτσά | Κέντρο Τοπικής Ανάπτυξης | Σύνδεση με κύριους οδικούς άξονες | Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων Υπηρεσίες προς τις Αγροτικές Δραστηριότητες Εμπόριο | Νάουσα | Κέντρο Τοπικής Ανάπτυξης | Σιδηροδρομικό Δίκτυο | Μεταποίηση Υπηρεσίες προς τις Αγροτικές Δραστηριότητες | Έδεσσα | Νομαρχιακό Κέντρο Ανάπτυξης | Σιδηροδρομικό Δίκτυο Β.Ε.Π.Ε. | Υπηρεσίες προς τις Αγροτικές Δραστηριότητες Ειδικές Μορφές Τουρισμού | Κιλκίς | Βιομηχανικό Κέντρο Ανάπτυξης Κέντρο Διασυνοριακής Συνεργασίας | Β.Ε.Π.Ε. Σύνδεση με κύριους οδικούς άξονες Σιδηροδρομικό Δίκτυο | Μεταποίηση Εμπόριο | Πολύγυρος | Διοικητικό Κέντρο | Οδικές Συνδέσεις με τουριστικές περιοχές | Υπηρεσίες | | Αλεξάνδρεια | Κέντρο Τοπικής Ανάπτυξης | Σύνδεση με ΠΑΘΕ και Εγνατία Οδό Σιδηροδρομικό Δίκτυο | Υπηρεσίες στις Αγροτικές Δραστηριότητες |
| Ορεινός χώρος | Ο ορεινός χώρος της Κ. Μακεδονίας έχει έκταση 4.146,0 χιλ. στρ. στην οποία κατοικούν περίπου 80.000 άτομα σε 74 οικισμούς (Κοινότητες ή Δήμοι). Η έκταση του ορεινού χώρου αντιπροσωπεύει το 22% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας και ο πληθυσμός το 4,6% του συνολικού Πληθυσμού της Περιφέρειας. Η καλλιεργούμενη έκταση του ορεινού χώρου (499,3 χιλ. στρ.) αντιπροσωπεύει το 6,5% της συνολικά καλλιεργούμενης έκτασης στην Περιφέρεια, οι βοσκότοποι του ορεινού χώρου (1499,1 χιλ. στρ.) αντιπροσωπεύουν το 31,1% της συνολικής έκτασης των βοσκοτόπων της Περιφέρειας και τα δάση (1860,8 χιλ. στρ.) αντιπροσωπεύουν το 38,8% της συνολικής έκτασης των δασών της Περιφέρειας. (Τα δεδομένα αυτά αφορούν τους ορεινούς ΟΤΑ σύμφωνα με το ορισμό της ΕΣΥΕ). Ο αγροτικός τομέας στηρίχθηκε κυρίως σε παραδοσιακές εκμεταλλεύσεις, στην κτηνοτροφία και στην εκμετάλλευση των δασών. Οι υπάρχουσες υποδομές σε όλους σχεδόν τους τομείς είναι ελλιπείς και η παροχή υπηρεσιών που σχετίζονται με την ποιότητα ζωής των κατοίκων βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο. Οι υπάρχοντες φυσικοί πόροι δεν έχουν αξιοποιηθεί σημαντικά, όπως π.χ. μοναδικά σε φυσική ομορφιά οικοσυστήματα, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν πόλους έλξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Γενικότερο χαρακτηριστικό του ορεινού χώρου είναι η μείωση του πληθυσμού την μεταπολεμική περίοδο και μέχρι το 1981. Η συγκράτηση του πληθυσμού και ενδεχομένως η αύξηση του στον ορεινό χώρο της Περιφέρειας αποτελεί εκφρασμένο στόχο της Πολιτείας για την αξιοποίηση και προστασία των διαθέσιμων φυσικών πόρων, αλλά κυρίως για την διαφύλαξη των παραδοσιακών κοιτίδων του Ελληνικού Πολιτισμού. |
|
|
|
|
|
|
|
|