Με την ολοκλήρωση των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών ο ρόλος της Περιφέρειας Κεντρικής Ελλάδας αναμένεται να αναβαθμιστεί σημαντικά.

Ειδικότερα, η θέση της Περιφέρειας ως προς τους Αναπτυξιακούς Άξονες και τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα (Διασταύρωση ΠΑΘΕ και Εγνατίας Οδού, Λιμάνι και Αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης) αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα που θα ενισχύσει την ευρύτερη διεθνική σημασία και εξωστρέφεια της Περιφέρειας. H Εγνατία Οδός και οι κάθετες συνδέσεις με τις χώρες της Βαλκανικής, σε συνδυασμό με το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, καθιστά την Περιφέρεια πόλο αναφοράς της ευρύτερης περιοχής. Η σημασία της Εγνατίας Οδού για την Περιφέρεια και τη χώρα γενικότερα επεκτείνεται εξαιτίας της κρίσης στα Βαλκάνια αλλά ανεξάρτητα από αυτή η αναγκαιότητά της είναι πολλαπλών λόγων:

α. Αναπτυξιακών

β. Εξαγωγικών

γ. Ολοκλήρωσης διεθνών μεταφορών

δ. Ανταγωνισμού με άλλα μεταφορικά μέσα και άξονες από γειτονικές χώρες

Το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, αποτελεί φυσική πύλη  της Βαλκανικής Χερσονήσου και το πρώτο διαμετακομιστικό κέντρο. Σημαντική αδυναμία του λιμένα αποτελεί η ανεπαρκής κάλυψη απ’ τον ΟΣΕ των αναγκών για σιδηροδρομικές μεταφορές των transit φορτίων, καθώς και η σύνδεση με τα δίκτυα χερσαίων μεταφορών μέσω των οδών της πόλης και όχι απ’ ευθείας. Τόσο οι σιδηροδρομικές όσο και οι οδικές προσβάσεις στο λιμάνι είναι ακόμη σε μη ανταγωνιστική κατάσταση και η πρόσβαση στο λιμάνι έχει για την περιοχή σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Χρειάζεται συνεπώς σταδιακή και συστηματική αναβάθμιση και νέες χερσαίες συνδέσεις. Η σιδηροδρομική γραμμή σχετίζεται και με την μετεγκατάσταση του υπάρχοντος παλαιού εμπορικού σταθμού στην περιοχή Καλοχωρίου, έργο που θα απαλλάξει το λιμάνι και τη γύρω περιοχή του από τις διάφορες σημερινές σιδηροδρομικές διαβάσεις και θα επιτρέψει την επίσπευση της διαδικασίας φορτοεκφόρτωσης και ελέγχου συρμών.

Το διεθνές αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης υστερεί σημαντικά σε χώρους για στάθμευση αεροπλάνων, αίθουσες επιβατών, σε μήκος και θέση αεροδιαδρόμων και τεχνολογικό εξοπλισμό στήριξης και λειτουργίας του αεροδρομίου ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Το σημερινό αεροδρόμιο το οποίο συνδέεται με πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και εξυπηρετεί 1 εκ. αφιξοαναχωρήσεις επιβατών τον χρόνο, υπολογίζεται ότι μετά το 2000 με την ανάπτυξη της περιοχής σε συγκοινωνιακό κόμβο ευρύτερης εμβέλειας, θα πρέπει να εξυπηρετεί παραπάνω από πενταπλάσιο αριθμό επιβατών και εμπορευμάτων. Υπολογίζεται ότι το έτος 2010 το αεροδρόμιο θα δέχεται 5-6 εκατομμύρια επιβάτες και θα διακινεί περίπου 130.000 τόνους εμπορευμάτων.

Ο σιδηροδρομικός σταθμός της Θεσσαλονίκης συνδέει καθημερινά τη Θεσσαλονίκη με την Αθήνα και τις Πρωτεύουσες των Βαλκανικών χωρών. Ωστόσο, η κατάσταση του δεν είναι καλή και απαιτούνται έργα αναβάθμισης, τόσο στις εσωτερικές συνδέσεις, όσο και στις εξωτερικές, σε συνδυασμό με τη σύγχρονη σιδηροδρομική διπλή γραμμή Αθήνας - Θεσσαλονίκης για υψηλές ταχύτητες.

Τέλος, το ενδοπεριφερειακό οδικό δίκτυο κρίνεται σχετικώς ανεπαρκές, ενώ σοβαρά κυκλοφοριακά προβλήματα αντιμετωπίζει η πόλη της Θεσσαλονίκης και τα περισσότερα αστικά κέντρα της Περιφέρειας. Ελλείψεις παρατηρούνται τόσο στο λιμένα, όσο και στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης παρά τις ως τώρα βελτιώσεις. Σε νομαρχιακό επίπεδο οι συγκοινωνίες κρίνονται ικανοποιητικές μόνο στους νομούς Θεσσαλονίκης, Ημαθίας και Πιερίας. Τέλος, μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Εγνατίας Οδού, βασικό πρόβλημα παραμένει η ανεπάρκεια του οδικού άξονα που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τα Τουρκικά σύνορα προς τα Ανατολικά, καθώς επίσης και προς τα Δυτικά με τα Ιωάννινα και την Ηγουμενίτσα και μέσω αυτής με Ιταλία και Δυτική Ευρώπη.

Οι υποδομές της Περιφέρειας σε υγεία - πρόνοια δεν βρίσκονται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Οι σχετικοί δείκτες βρίσκονται σε αρκετά χαμηλό επίπεδο, για όλους τους νομούς της Περιφέρειας. Εξαίρεση αποτελεί ο νομός Θεσσαλονίκης που παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλές τιμές, με ικανοποιητικό επίπεδο υποδομών υγείας - πρόνοιας με την συγκέντρωση των σχετικών υποδομών και υπηρεσιών στην πόλη της Θεσσαλονίκης.

Χαμηλό είναι σχετικά το επίπεδο των υποδομών της εκπαίδευσης. Βέβαια, η κατάσταση είναι λίγο καλύτερη από τον τομέα της υγείας - πρόνοιας, εκτός από τον νομό Πιερίας όπου το επίπεδο των υποδομών υγείας είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο της παιδείας. Εξαίρεση αποτελεί και εδώ ο νομός Θεσσαλονίκης όπου των επίπεδο των υποδομών της εκπαίδευσης βρίσκεται σε αρκετά ικανοποιητικό επίπεδο.

Στην δημοτική εκπαίδευση η αναλογία των μαθητών ανά αίθουσα είναι 17,9 και η Περιφέρεια βρίσκεται σε λίγο καλύτερη θέση από τη χώρα όπου η αντίστοιχη αναλογία είναι 17,3 (για το ακαδημαϊκό έτος 1996-97). Επίσης, το ποσοστό των Δημοτικών σχολείων που λειτουργούν αποκλειστικά πρωί, χωρίς διπλοβάρδιες είναι 68,9% (το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο της χώρας είναι 81,4%). Στα Γυμνάσια, η αναλογία μαθητών ανά αίθουσα είναι 25,5 και η Περιφέρεια βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με την χώρα, όπου η αντίστοιχη αναλογία είναι 25,4. Το 56,8% των Γυμνασίων λειτουργούν αποκλειστικά πρωί (ενώ στη χώρα το 69,4%). Όσον αφορά τέλος τα Γενικά Λύκεια, ο λόγος μαθητές ανά αίθουσα είναι 25,2 (ενώ στη χώρα είναι 24,4). Επίσης, το 40,2% των Λυκείων λειτουργούν αποκλειστικά πρωί (ενώ σε επίπεδο χώρας το 66,9%).

Τόσο το φυσικό, όσο και το ανθρωπογενές περιβάλλον της Περιφέρειας χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλότητα, και μοναδικότητες υψηλής αξίας. Τα προβλήματα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας που υποβαθμίζουν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής είναι κυρίως:

·           Οι μεγάλες διαστάσεις της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης των δραστηριοτήτων με σοβαρή υποβάθμιση και καταστροφή οικοσυστημάτων, ακτών και λιμνών (λίμνη Κορώνειας, Δέλτα Αξιού, παράκτιες περιοχές της Χαλκιδικής).

·           Η σημαντική επιβάρυνση των επιφανειακών και υπόγειων νερών της λεκάνης απορροής του Αξιού που εκτείνεται και έξω από τα εθνικά σύνορα με ρύπανση εγχώρια και εισαγόμενη, λόγω της χρήσης φυτοφαρμάκων, αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων.

·           Οι συγκρούσεις χρήσεων γης λόγω αδυναμίας ελέγχου της χωροθέτησης εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων και ανεπαρκής έλεγχος περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ευρύτερη περιοχή πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, παράκτιες περιοχές Χαλκιδικής και Πιερίας).

·           Η αυθαίρετη δόμηση με αλλαγή των χρήσεων γης και την υποβάθμιση σημαντικών φυσικών πόρων (ευρύτερη περιοχή πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, Δυτική Χαλκιδική).

·           Υπέρμετρη εκμετάλλευση των παράκτιων τουριστικών πόρων με την εντεινόμενη διασπορά οικιστικών συγκεντρώσεων (ακτές Πιερίας, Χαλκιδικής).

Στα πλαίσια του συμπληρώματος προγραμματισμού, η εξειδίκευση των μέτρων που αφορούν στην αστική ανάπτυξη και το περιβάλλον θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, δράσεις που συμβάλουν στην επίλυση των προβλημάτων χωροταξίας καθώς και δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού σε περιβαλλοντικά θέματα.

Η ολοκλήρωση του προγράμματος ανάπτυξης σύγχρονης τηλεπικοινωνιακής υποδομής θα αναδείξει την Θεσσαλονίκη ως τηλεπικοινωνιακό κόμβο των Βαλκανίων. Η εισαγωγή του φυσικού αερίου στην Ελλάδα επηρεάζει θετικά και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Η οικιακή και βιομηχανική χρήση του φυσικού αερίου αναμένεται να έχει σημαντικά ενεργειακά, περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα. Βιομηχανικές Περιοχές λειτουργούν στους νομούς Θεσσαλονίκης, Σερρών, Κιλκίς και Πέλλας (ενώ ΒΙΠΕ υπό οργάνωση βρίσκεται και στο Ν. Ημαθίας).